واژه بلاک چین در سال‌های اخیر بسیار شنیده می‌شود؛ مفهومی که اگرچه در ابتدا پیچیده به نظر می‌رسد، اما با کمی دقت می‌توان آن را به درستی درک کرد. بسیاری تصور می‌کنند که بلاکچین تنها در حوزه رمزارزها کاربرد دارد، در حالی که این فناوری ظرفیت‌هایی فراتر از ارزهای دیجیتال دارد و در بخش‌های مختلفی از جمله خدمات مالی، زنجیره تامین، بهداشت و حتی رایگیری الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان یک سرمایه‌گذار در باراز ارزهای دیجیتال، پیش از هر چیزی باید بدانید که بلاک چین چیست، چه اجزایی دارد و نحوه عملکرد آن چطور است.
بنابراین ما در این مطلب مفهوم بلاک چین به زبان ساده را توضیح می‌دهیم و به طور مفصل درباره ویژگی‌ها و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم. تا انتهای این مطلب از بلاگ جیبیتکس همراه ما باشید و با بلاک چین آشنا شوید.
برای خواندن مقاله “بازار خرسی چیست؟” اینجا کلیک کنید.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین (Blockchain) یک سیستم پیشرفته برای ذخیره و مدیریت دادهها محسوب می‌شود؛ شبیه به یک دفتر کل دیجیتال که بین تعداد زیادی کامپیوتر در سراسر شبکه آن توزیع شده است. برخلاف دفترهای کل سنتی که توسط یک نهاد مرکزی کنترل می‌شوند، بلاک چین غیرمتمرکز است. هدف اصلی این فناوری، ایجاد سیستمی برای ثبت اطلاعات است که تغییر یا دستکاری در آن بسیار دشوار، تقریبا غیرممکن و به سرعت قابل تشخیص باشد. این امر شفافیت و اعتماد را بدون نیاز به واسطه‌ها افزایش می‌دهد.
شبکه بلاکچین چیست؟
حال که به شما گفتیم بلاک چین چیست، نوبت به این می رسد که بگوییم شبکه بلاک چین چیست. در واقع، شبکه بلاک چین مجموعه‌ای از کامپیوترها یا دستگاه‌هایی است که در سراسر جهان توزیع شده‌اند و به آنها “نود” یا “گره” گفته می‌شود. هر نود در این شبکه یک کپی کامل از دفتر کل بلاک چین را نگهداری میکند. وقتی تراکنش یا اطلاعات جدیدی در شبکه ثبت می‌شود، این اطلاعات به همه نودها ارسال شده و توسط آنها تایید می‌شوند. این فرآیند تایید بر اساس مجموعه‌ای از قوانین مشترک به نام “مکانیسم اجماع” صورت می‌گیرد.
پس از تایید توسط اکثریت نودها، اطلاعات در یک بلوک جدید گنجانده شده، به زنجیره اضافه می‌شود و تمام نودها کپی‌های خود را به روز می‌کنند. این ساختار توزیع شده و نیاز به اجماع، باعث می‌شود که شبکه بلاک چین در برابر حملات و سانسور بسیار مقاوم باشد.
برای خواندن مقاله “ارز سویی چیست و آیا ارزش خرید دارد؟” اینجا کلیک کنید.
تاریخچه بلاک چین؛ از ایده اولیه تا به امروز
فناوری بلاک چین که امروزه با ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین شناخته می‌شود، حاصل دهه‌ها تحقیقات و نوآوری در حوزه رمزنگاری و سیستم‌های توزیع شده است. تاریخچه بلاک چین به مراتب قدیمی‌تر از ظهور بیت کوین است و ریشه در تلاش‌هایی برای ایجاد سیستم‌های دیجیتال امن و غیرقابل دستکاری دارد. در ادامه به شما می‌گوییم که تاریخچه بلاکچین چیست و تا به امروز چه روندی را طی کرده است:
1. ایده اولیه بلاک چین
ایده‌های اولیه که بعدها به فناوری بلاک چین منجر شدند، در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی و با پیشرفت در زمینه رمزنگاری، به‌ویژه رمزنگاری کلید عمومی، شکل گرفتند. در سال ۱۹۹۱، استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا مقاله‌ای منتشر کردند که در آن سیستمی برای مهرزنی زمانی اسناد دیجیتال با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری معرفی شد. هدف آنها ایجاد یک سیستم امن بود که امکان دستکاری در اسناد دیجیتال را بسیار دشوار کند. این سیستم، اسناد را در زنجیره‌ای از بلوک‌های دارای مهر زمانی ذخیره می‌کرد و در واقع اولین فناوری بود که ساختاری شبیه به بلاک چین امروزی داشت.
یک سال بعد، با همکاری دیو بایر، مفهوم درخت مرکل (Merkle trees) به این سیستم اضافه شد که کارایی و امنیت آن را در مدیریت حجم بیشتری از دادهها بهبود بخشید. در سال ۲۰۰۴ نیز هال فینی که یکی از پیشگامان عرصه ارزهای دیجیتال بود، مفهوم اثبات کار قابل استفاده مجدد را ارائه داد. این گامی مهم در حل مشکل دابل اسپندینگ (double-spending) در سیستم‌های نقدی دیجیتال بود.
2. ظهور بیت کوین و بلاک چین
نقطه عطف اصلی در تاریخچه بلاک چین، در سال ۲۰۰۸ رقم خورد. در این سال، فرد یا گروهی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، وایت پیپر بیت کوین را منتشر کرد. این سند اولین بلاک چین غیرمتمرکز را به عنوان ستون فقرات یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا معرفی کرد.
ساتوشی ناکاموتو در وایت پیپر خود، با ترکیب مفاهیم پیشین مانند رمزنگاری و اثبات کار، راهکاری برای ایجاد یک دفتر کل توزیع شده و غیرمتمرکز ارائه داد که بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها، امکان ثبت و انتقال امن دارایی دیجیتال (بیت کوین) را فراهم می‌کرد. سرانجام در ژانویه ۲۰۰۹، شبکه بلاکچین بیت کوین راه‌اندازی شد و اولین بلوک آن (معروف به بلوک جنسیس) استخراج شد؛ این رویداد عملا تولد بلاک چین عمومی و اولین ارز دیجیتال را رقم زد.
برای خواندن مقاله “اپدیت جدید پیش بینی قیمت اتریوم” اینجا کلیک کنید.
3. توسعه و گسترش بلاک چین
پس از ظهور بیت کوین، پتانسیل فناوری بلاک چین فراتر از صرفا یک سیستم پرداخت دیجیتال آشکار شد. در سال ۲۰۱۴، توسعه‌دهندگان به فکر استفاده از این فناوری برای کاربردهای متنوع‌تر افتادند. اتریوم که در سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین و همکارانش راه‌اندازی شد، نقش مهمی در این توسعه داشتند. اتریوم مفهوم قراردادهای هوشمند را به بلاک چین معرفی کرد. قراردادهای هوشمند، کدهای برنامه‌نویسی هستند که بر روی بلاک چین اجرا می‌شوند و می‌توانند اجرای توافق‌نامه‌ها را به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه انجام دهند.
این نوآوری، مسیر را برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و استفاده از بلاک چین در حوزه‌هایی فراتر از ارزهای دیجیتال، مانند مدیریت زنجیره تامین، رایگیری و هویت دیجیتال باز کرد. از سال ۲۰۱۶ به بعد، پذیرش فناوری بلاک چین در صنایع مختلف به سرعت افزایش یافت و مفاهیم و کاربردهای جدیدی مانند امور مالی غیرمتمرکز (Defi) و توکن‌های غیرمثلی (NFT) ظهور کردند که همگی بر پایه این فناوری زیربنایی بنا شده‌اند. هرچند چالش‌ها و موانعی نیز در مسیر توسعه بلاک چین وجود داشته است، اما نوآوری و گسترش آن در سال‌های اخیر ادامه داشته و تاثیر آن بر جنبه‌های مختلف زندگی و کسب‌وکار روزبه‌روز بیشتر می‌شود.
انواع بلاک چین و ویژگی‌های آنها
تا به اینجای متن به شما گفتیم که بلاک چین چیست و چه تاریخچه‌ای دارد؛ ولی در عین حال خوب است بدانید که فقط یک نوع ندارد و شامل چند مدل مختلف می‌شود. در واقع، فناوری بلاکچین با وجود ساختار واحد، در قالب‌های مختلفی پیاده‌سازی می‌شود که بسته به نوع کاربری، اهداف امنیتی و سطح دسترسی کاربران، به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود. در ادامه هر یک از این انواع را معرفی و مقایسه می‌کنیم:
1. بلاک چین عمومی (Public Blockchain)
بلاکچین عمومی، بازترین و شفاف‌ترین نوع بلاکچین است. در این مدل، هر فردی می‌تواند به شبکه متصل شود، دادهها را مشاهده کند، تراکنش انجام دهد و در فرآیند تایید بلوک‌ها مشارکت داشته باشد. این بلاک چین ها معمولا از سازوکار اجماع مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند. بیت‌کوین و اتریوم از معروف‌ترین نمونه‌های بلاکچین عمومی هستند. مزیت اصلی این نوع، شفافیت و غیرمتمرکز بودن آن است. با این حال، به دلیل عمومی بودن، ممکن است سرعت پردازش تراکنش‌ها پایین‌تر و مصرف انرژی بالاتر باشد.
برای خواندن مقاله “فومو چیست و چه ارتباطی با بازار کریپتو دارد؟ ” اینجا کلیک کنید.
2. بلاک چین خصوصی (Private Blockchain)
در بلاک چین خصوصی، دسترسی به شبکه محدود است و تنها افراد یا سازمان‌هایی که مجوز دارند، می‌توانند در آن فعالیت کنند. کنترل این شبکه‌ها معمولا در اختیار یک نهاد خاص یا گروه محدودی از مدیران است. این نوع بلاکچین بیشتر در شرکت‌ها، بانک‌ها و نهادهای دولتی برای استفاده داخلی به کار می‌رود. مزیت آن سرعت بالای پردازش، مصرف پایین منابع و کنترل‌پذیری بیشتر است. البته در مقایسه با بلاک چین عمومی، سطح تمرکز بالاتر بوده و شفافیت کمتری دارد.
3. بلاک چین کنسرسیومی (Consortium Blockchain)
این نوع بلاکچین حالتی میان بلاک چین عمومی و خصوصی دارد. در بلاک چین کنسرسیومی، چند نهاد یا سازمان مختلف به صورت مشترک یک شبکه بلاک‌چینی را مدیریت می‌کنند. هر عضو کنسرسیوم دارای سطح مشخصی از اختیار و دسترسی است. این نوع برای پروژه‌هایی که همکاری بین چند نهاد نیاز است، مزایای خوبی دارد؛ مانند بانک‌هایی که نیاز به اشتراک‌گذاری امن اطلاعات دارند. مزیت اصلی آن تعادل میان شفافیت و امنیت و همچنین توزیع کنترل بین چند بازیگر است.
4. بلاک چین هیبریدی (Hybrid Blockchain)
بلاکچین هیبریدی ترکیبی از بلاکچین عمومی و خصوصی است. در این مدل، بخشی از دادهها و عملکرد شبکه عمومی است و همه می‌توانند آنها را مشاهده کنند. اما بخش‌های حساس‌تر تنها برای اعضای مجاز قابل دسترسی هستند. این مدل به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا هم از شفافیت و هم از کنترل داخلی بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، یک شرکت می‌تواند اطلاعات کلی پروژه‌های خود را به صورت عمومی منتشر کند، در حالی‌که داده‌های مالی یا اطلاعات مشتریان را به صورت خصوصی نگه دارد. مزیت این مدل انعطاف‌پذیری بالای آن در مدیریت دادهها و دسترسی‌هاست.
برای خواندن مقاله “ارز توربو چیست؟ و آیا ارزش سرمایه گذاری دارد؟” اینجا کلیک کنید.
اجزای اصلی بلاک چین چیست؟
برای اینکه به طور کامل بدانید عملکرد بلاک چین چیست، باید با اجزای اصلی آن آشنا شوید. این اجزا در کنار هم، معماری منحصر به فرد بلاک چین را شکل می‌دهند که امکان ثبت امن، شفاف و غیرمتمرکز اطلاعات را فراهم می‌آورد. سه جز کلیدی بلاک چین شامل دفتر کل توزیع شده، قراردادهای هوشمند و کلیدهای رمزنگاری هستند که در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:
1. دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger)
دفتر کل توزیع شده، ستون فقرات هر شبکه بلاکچین محسوب می‌شود. برخلاف دفترهای کل سنتی که یک نسخه واحد از اطلاعات در یک مکان مرکزی (مانند سرور یک بانک) نگهداری می‌شود، در بلاک چین این دفتر کل به صورت کپی‌های متعدد در میان تمام نودها یا گره‌های شرکت‌کننده در شبکه توزیع شده است. هر نود یک کپی کامل یا بخشی از کل تاریخچه تراکنش‌ها را در قالب زنجیره‌ای از بلوک‌ها نگهداری میکند.
این توزیع اطلاعات باعث می‌شود که هیچ نقطه ضعفی برای حمله وجود نداشته باشد و دستکاری اطلاعات بسیار دشوار شود؛ زیرا برای تغییر یک رکورد، نیاز است که اکثریت نودهای شبکه بر روی این تغییر به توافق برسند که عملا در شبکه‌های بزرگ و عمومی مانند بیت کوین غیرممکن است. شفافیت نیز یکی از ویژگی‌های کلیدی دفتر کل توزیع شده است؛ در بلاک چین‌های عمومی، هر کسی می‌تواند به دفتر کل دسترسی داشته باشد و تمام تراکنش‌ها را مشاهده کند. البته، هویت واقعی طرفین معمولا ناشناس باقی می‌ماند.
برای خواندن مقاله “سیگنال ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟” اینجا کلیک کنید.
2. قرارداد هوشمند (Smart Contract)
قرارداد هوشمند در واقع کدهای برنامه‌نویسی هستند که بر روی بلاک چین ذخیره و اجرا می‌شوند. این قراردادها مجموعه‌ای از قوانین از پیش تعریف شده را در خود دارند که به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه، پس از برآورده شدن شرایط مشخصی، اجرا می‌شوند. تصور کنید یک قرارداد هوشمند برای خرید و فروش خودرو نوشته شده است؛ این قرارداد می‌تواند طوری تنظیم شود که به محض تایید دریافت مبلغ توسط فروشنده در بلاک چین، به صورت خودکار مالکیت خودرو را در دفتر کل بلاک چین به نام خریدار ثبت کند.
این فرآیند، نیاز به اعتماد به واسطه‌ها را از بین می‌برد، سرعت انجام توافقات را افزایش داده و خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد. قراردادهای هوشمند کاربردهای گسترده‌ای فراتر از امور مالی دارند و می‌توانند در حوزه‌هایی مانند مدیریت زنجیره تامین، رایگیری، بیمه و بسیاری موارد دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
برای خواندن مقاله “هاوینگ بیت کوین چیست چه اثری روی بازار ارزهای دیجیتال دارد؟” اینجا کلیک کنید.
3. کلیدهای رمزنگاری (Cryptography Keys)
امنیت در بلاک چین به شدت به استفاده از رمزنگاری متکی است و کلیدهای رمزنگاری نقش اساسی در این زمینه ایفا می‌کنند. هر کاربر در یک شبکه بلاکچین دارای یک جفت کلید رمزنگاری است: یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی.
کلید عمومی مانند آدرس بانکی شما عمل میکند و می‌توانید آن را با دیگران به اشتراک بگذارید تا بتوانند برای شما ارز دیجیتال یا داده ارسال کنند. اما کلید خصوصی مانند رمز عبور یا امضای دیجیتال شماست و باید آن را کاملا محرمانه نگه دارید. از کلید خصوصی برای امضای دیجیتال تراکنش‌ها استفاده می‌شود که این امضا ثابت میکند شما مالک دارایی هستید و اجازه انجام آن تراکنش را دارید. این امضای دیجیتال با استفاده از کلید عمومی قابل تایید است، اما تولید آن بدون کلید خصوصی غیرممکن است. ترکیب کلیدهای عمومی و خصوصی اطمینان می‌دهد که فقط مالک واقعی دارایی می‌تواند آن را خرج کند یا تغییر دهد و امنیت اطلاعات را در دفتر کل توزیع شده تضمین میکند.
برای خواندن مقاله “معرفی بهترین ارزهای دیجیتال آینده دار” اینجا کلیک کنید.
نحوه عملکرد بلاک چین به زبان ساده و خلاصه
بلاک چین را مانند یک زنجیره طولانی از اطلاعات در نظر بگیرید. این اطلاعات در بسته‌هایی به نام “بلوک” ذخیره می‌شوند. هر بلوک، پس از جمع‌آوری و تایید مجموعه‌ای از دادهها یا تراکنش‌ها، به انتهای زنجیره متصل می‌شود. تصور کنید هر بلوک اثر انگشت منحصر به فرد خود (هش) را دارد و همچنین حاوی اثر انگشت بلوک قبلی است. این اتصال زنجیره‌ای از طریق هش بلوک قبلی، باعث می‌شود که اگر کسی بخواهد اطلاعات یک بلوک قدیمی‌تر را تغییر دهد، اثر انگشت آن بلوک تغییر کند.
این تغییر در اثر انگشت بلوک بعدی نیز منعکس می‌شود و همینطور تا انتهای زنجیره ادامه پیدا میکند. این ویژگی، تغییرناپذیری و امنیت بلاک چین را تضمین میکند. زمانی‌که یک تراکنش جدید صورت می‌گیرد، ابتدا توسط گره‌های (nodes) شبکه اعتبارسنجی می‌شود. بعد از تایید، به یک بلوک جدید افزوده و به زنجیره متصل می‌شود. این فرآیند از طریق الگوریتم‌های اجماع مانند «اثبات کار» یا «اثبات سهام» انجام می‌شود تا از توافق همه اعضای شبکه اطمینان حاصل شود.
برای خواندن مقاله “ارز مانترا چیست؟ و آیا ارزش سرمایه گذاری دارد؟” اینجا کلیک کنید.
هدف بلاک چین چیست به زبان ساده و مختصر
بلاک چین به طور اساسی چندین مشکل کلیدی در سیستم‌های سنتی را هدف قرار می‌دهد. یکی از مهمترین آنها، نیاز به واسطه‌های قابل اعتماد مانند بانک‌ها یا دولت‌ها برای انجام تراکنش‌ها و مدیریت دادهها است. بلاک چین با ایجاد یک سیستم “بدون نیاز به اعتماد” (trustless)، به افراد اجازه می‌دهد مستقیما و بدون اتکا به یک نهاد مرکزی با یکدیگر تعامل داشته باشند.
همچنین، مشکل شفافیت و ردیابی را حل میکند؛ از آنجایی که تمام تراکنش‌ها به صورت عمومی (در بلاک چین‌های عمومی) و تغییرناپذیر ثبت می‌شوند، ردیابی منشا و تاریخچه دارایی‌ها آسان می‌شود. علاوه بر این، بلاک چین امنیت دادهها را با استفاده از رمزنگاری و توزیع اطلاعات افزایش می‌دهد و خطر تقلب و دستکاری را به حداقل می‌رساند.
کاربردهای بلاک چین در دنیای واقعی
در پاسخ به این سوال که کاربرد بلاک چین چیست، معمولا همه ما به ارزهای دیجیتال فکر می‌کنیم. با اینکه فناوری بلاک چین ابتدا به عنوان زیربنای ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین ظهور کرد، ولی اکنون پتانسیل بسیار گسترده‌ای فراتر از امور مالی دارد. ویژگی‌های کلیدی آن مانند شفافیت، عدم تغییرناپذیری، امنیت بالا و حذف واسطه‌ها، آن را به ابزاری قدرتمند برای تحول در صنایع مختلف تبدیل کرده است. در ادامه به شما می‌گوییم مهمترین کاربردهای بلاک چین چیست:
1. امور مالی و بانکداری
یکی از بدیهی‌ترین و اولین کاربردهای بلاک چین، حوزه امور مالی و بانکداری است. این فناوری می‌تواند فرآیندهای پرداخت بین‌المللی را سرعت بخشیده و هزینه آنها را کاهش دهد. همچنین، امکان تسویه سریع‌تر معاملات سهام و اوراق بهادار را فراهم میکند و شفافیت و امنیت را در سیستم‌های بانکی افزایش می‌دهد. پروژه‌هایی مانند ریپل و تلاش‌های بانک‌های بزرگ نشان‌دهنده نفوذ بلاکچین در این صنعت است.
برای خواندن مقاله “آموزش تریدینگ ویو؛ ابزاری برای برای تحلیل ارزهای دیجیتال” اینجا کلیک کنید.
2. زنجیره تامین
بلاک چین با ایجاد یک دفتر کل توزیع شده و شفاف، امکان ردیابی دقیق کالاها از مبدا تا مقصد را فراهم میکند. این امر به افزایش شفافیت، کاهش تقلب، بهبود کارایی و مدیریت بهتر موجودی در زنجیره‌های تامین پیچیده کمک میکند. صنایعی مانند مواد غذایی و دارویی از این ویژگی برای تضمین اصالت و سلامت محصولات بهره می‌برند.
3. رای گیری
استفاده از بلاک چین در فرآیندهای رایگیری می‌تواند امنیت و شفافیت انتخابات را به طور چشمگیری افزایش دهد. هر رای می‌تواند به عنوان یک تراکنش در بلاک چین ثبت شود که تغییر یا حذف آن تقریبا غیرممکن است. این فناوری پتانسیل کاهش تقلب، افزایش اعتماد عمومی و حتی امکان رایگیری از راه دور را دارد.
4. بهداشت و درمان
بلاک چین می‌تواند برای مدیریت امن و یکپارچه سوابق پزشکی بیماران استفاده شود. این امر دسترسی سریع و مطمئن پزشکان و کادر درمانی به اطلاعات حیاتی را فراهم میکند؛ در حالی که حریم خصوصی بیمار حفظ می‌شود. همچنین، بلاک چین در ردیابی دارو و تجهیزات پزشکی در زنجیره تامین سلامت برای اطمینان از اصالت و جلوگیری از ورود کالاهای تقلبی کاربرد دارد.
مزایای بلاک چین چیست؟
یکی از مهمترین مزایای بلاک چین، سطح بالای امنیت آن است. استفاده از رمزنگاری و ساختار زنجیره‌ای بلوک‌ها، تغییر یا دستکاری دادهها را بسیار دشوار می‌سازد. شفافیت نیز ویژگی کلیدی دیگری است؛ در بلاک چین های عمومی، تمام تراکنش‌ها برای همه قابل مشاهده هستند که اعتماد را افزایش می‌دهد.
ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین به این معنی است که هیچ نهاد واحدی کنترل مطلق ندارد و این امر مقاومت در برابر سانسور و خرابی را بالا می‌برد. بلاک چین می‌تواند واسطه‌ها را حذف کند، هزینه‌ها را کاهش دهد و سرعت تراکنش‌ها را افزایش دهد. همچنین دقت در ثبت اطلاعات با حذف خطای انسانی در فرآیند تایید بهبود می‌یابد.
معایب بلاکچین چیست؟
با وجود مزایای فراوان، بلاک چین با چالش‌هایی نیز روبروست. به عنوان سرمایه‌گذار، بهتر است بدانید که چالش های بلاک چین چیست تا بهتر با آنها روبه‌رو شوید. یکی از اصلی‌ترین آنها، مشکل مقیاس‌پذیری است؛ شبکه‌های بزرگ مانند بیت کوین سرعت پردازش تراکنش پایینی دارند. مصرف بالای انرژی در مکانیسم‌هایی مانند اثبات کار (PoW) نیز یک نگرانی جدی زیست‌محیطی و اقتصادی است. پیچیدگی فنی و نیاز به دانش تخصصی برای کاربران نیز می‌تواند مانعی برای پذیرش عمومی باشد.
همچنین، در حالی که بلاک چین به طور کلی امن است، آسیب‌پذیری‌هایی مانند حمله 51 درصد در شبکه‌های PoW وجود دارد. از دست دادن کلید خصوصی نیز می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل دسترسی به دارایی‌ها شود. علاوه بر این، تغییر داده‌های ثبت شده در بلاک چین بسیار دشوار یا غیرممکن است که در برخی موارد می‌تواند یک نقطه ضعف باشد.
امنیت در بلاک چین چگونه تامین می‌شود؟
پس از آشنایی با اینکه بلاکچین چیست و چطور کار میکند، ممکن است سوالاتی در مورد امنیت آن پیش آید. ولی هیچ جای نگرانی نیست؛ زیرا یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های فناوری بلاک چین که آن را از سیستم‌های سنتی متمایز میکند، سطح بالای امنیت آن است.
این امنیت نه تنها از طریق یک عامل، بلکه با ترکیب هوشمندانه چندین مکانیزم فنی و ساختاری حاصل می‌شود که در کنار هم، ایجاد تغییر یا دستکاری در اطلاعات ثبت شده را بسیار دشوار یا تقریبا غیرممکن می‌سازند. درک این مکانیزم‌ها برای فهم چگونگی عملکرد بلاک چین و اعتماد به آن ضروری است. در بخش زیر به شما می‌گوییم که راهکار تامین امنیت بلاک چین چیست:
1. رمزنگاری و امنیت بلاک چین
رمزنگاری، ستون فقرات امنیت در بلاک چین است. هر بلوک حاوی یک “هش” منحصر به فرد است که مانند اثر انگشت دیجیتالی آن عمل میکند. این هش با استفاده از توابع رمزنگاری بر روی داده‌های بلوک تولید می‌شود. کوچکترین تغییری در دادهها، هش بلوک را کاملا تغییر می‌دهد. علاوه بر این، هر بلوک حاوی هش بلوک قبلی خود است.
این ساختار زنجیره‌ای مبتنی بر هش، تضمین میکند که بلوک‌ها به ترتیب صحیح به هم متصل شده‌اند. در نتیجه، هرگونه تلاش برای دستکاری یک بلوک قدیمی‌تر، هش آن را تغییر داده و باعث نامعتبر شدن هش ذخیره شده در بلوک بعدی و کل زنجیره خواهد شد. همچنین، استفاده از کلیدهای عمومی و خصوصی در رمزنگاری، هویت فرستنده را تایید و امضای دیجیتال تراکنش‌ها را امکان‌پذیر می‌سازد و اطمینان می‌دهد که تنها مالک واقعی می‌تواند دارایی‌ها را کنترل کند.
برای خواندن مقاله “شاخص ترس و طمع چیست؟ و چه تاثیری بر بازار ارزهای دیجیتال دارد؟” اینجا کلیک کنید.
2. مقاومت در برابر دستکاری
مقاومت بلاک چین در برابر دستکاری، نتیجه مستقیم ساختار زنجیره‌ای و توزیع شده آن است. از آنجایی که هر بلوک به صورت رمزنگاری شده به بلوک قبلی متصل است، تغییر دادن یک بلوک نیازمند بازسازی تمام بلوک‌های بعدی در زنجیره است. در یک شبکه بلاکچین عمومی و غیرمتمرکز با تعداد زیادی نود (گره) توزیع شده در سراسر جهان، هر نود یک کپی از دفتر کل را نگهداری میکند.
برای پذیرفته شدن یک تغییر در شبکه، باید توسط اکثریت نودها از طریق فرآیند اجماع تایید شود. این نیاز به اجماع گسترده، دستکاری اطلاعات را در عمل بسیار دشوار و پرهزینه میکند؛ زیرا یک عامل مخرب باید کنترل بخش عمده‌ای از شبکه را در دست بگیرد تا بتواند تغییرات خود را اعمال کند. شفافیت نیز در بلاک چین های عمومی به مقاومت در برابر دستکاری کمک میکند، زیرا هر کسی می‌تواند تراکنش‌ها را مشاهده کرده و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهد.
پیش بینی آینده بلاک چین: چه انتظاری می‌توان داشت؟
به طور قطعی نمی‌توان گفت که بهترین پیش‌بینی برای بلاک چین چیست، زیرا پیش‌بینی‌های متعددی در مورد آینده بلاک چین وجود دارند. یکی از روندهای مهم، پذیرش فزاینده سیستم‌های دفتر کل توزیع شده توسط دولت‌ها برای جایگزینی سیستم‌های کاغذی و افزایش شفافیت و امنیت دادهها است. همچنین، احتمالا شاهد افزایش شفافیت و همکاری بین صنایع از طریق بلاکچین های مشترک خواهیم بود. معرفی ارزهای دیجیتال ملی توسط دولت‌ها نیز یکی دیگر از پیش‌بینی‌ها است که می‌تواند کارایی پرداخت‌ها را افزایش دهد.
بلاک چین پتانسیل حل مشکلات احراز هویت و ارائه یک منبع واحد و امن برای تایید هویت و دارایی‌ها را دارد. این ویژگی مخصوصا برای ۱.۵ میلیارد نفر در کشورهای در حال توسعه که ابزار کافی برای اثبات هویت ندارند، حیاتی است. در سطح جهانی، بلاکچین می‌تواند تجارت بین‌المللی را با استانداردسازی روش‌های پرداخت و کاهش تقلب و ناکارآمدی بهبود بخشد.
برای خواندن مقاله “همه چیز درباره خرید زمین در متاورس؛ از رویا تا واقعیت” اینجا کلیک کنید.
سخن آخر؛ اهمیت و کاربرد بلاک چین
فناوری بلاک چین یکی از نوآوری‌هایی است که می‌تواند ساختارهای سنتی را دگرگون کند و رویکردهای جدیدی را در زمینه امنیت، شفافیت و اعتماد به وجود آورد. با وجود پیچیدگی‌های اولیه، آشنایی با اصول و کاربردهای این فناوری می‌تواند دید روشنی نسبت به تحولات آینده در اختیار ما قرار دهد.
ما در این مطلب تلاش کردیم به زبان ساده بگوییم که بلاکچین چیست تا شما بتوانید درک بهتری از این فناوری به دست آورید. اکنون که با ساختار، عملکرد و کاربردهای بلاکچین آشنا شدید، می‌توانید با دیدی دقیق‌تر اخبار و تحولات این حوزه را دنبال کرده و حتی در مسیر یادگیری تخصصی‌تر آن گام بردارید. برای کسب اطلاعات در مورد این حوزه و حوزه های مرتبط، روزانه در بلاگ صرافی معتبر جیبیتکس همراه ما باشید.
سوالات متداول
بلاک چین چیست؟
بلاکچین یک نوع پایگاه داده غیرمتمرکز است که اطلاعات را در قالب بلوکهایی بههمپیوسته ذخیره میکند و امکان تغییر یا حذف دادهها را به سادگی نمیدهد.
آیا بلاکچین فقط برای رمزارزهاست؟
خیر؛ بلاک چین در صنایع مختلف مانند سلامت، زنجیره تامین، رایگیری الکترونیکی و امور مالی کاربرد دارد.
آیا بلاکچین قابل هک شدن است؟
به دلیل ساختار غیرمتمرکز و رمزنگاری قوی، هک کردن بلاکچین بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است؛ مگر آنکه اکثریت شبکه تحت کنترل مهاجم قرار گیرد.
منظور از غیرمتمرکز بودن بلاک چین چیست؟
یعنی اطلاعات در اختیار یک نهاد خاص نیست و همه اعضای شبکه نسخه‌ای از دادهها را در اختیار دارند.
منابع:
- https://validatus.medium.com/hashing-in-blockchain-6c7cbc998240
- https://www.investopedia.com/terms/b/blockchain.asp
- https://webisoft.com/articles/blockchain-applications/
- https://acropolium.com/blog/use-cases-for-blockchain-technology-adoption-across-major-industries/
- https://www.ibm.com/think/topics/blockchain
- https://en.wikipedia.org/wiki/Blockchain
- https://tokenminds.co/blog/blockchain-development/blockchain-development-guide
- https://www.techtarget.com/searchcio/definition/blockchain
- https://www.casper.network/get-started/24-top-enterprise-blockchain-applications
- https://builtin.com/blockchain
- https://www.nadcab.com/blog/miner-in-blockchain
